Bệnh mất trí nhớ diễn biến ngày càng xấu đi, tuy nhiên vấn đề này nhìn chung vẫn chưa được quan tâm đúng mức, hiện tại chỉ có 1/8 số nước trên thế giới có chương trình quốc gia nhằm giải quyết suy giảm trí nhớ. Do đó để giảm gánh nặng của chứng bệnh này, WHO đã kêu gọi các nước trên thế giới phải nâng cao khả năng phát hiện sớm, cung cấp những chăm sóc y tế và xã hội cần thiết về chứng mất trí nhớ.
Biểu hiện thường gặp
Biểu hiện sớm của chứng quên là người bệnh gặp khó khăn trong sử dụng tiền hàng ngày; trong sử dụng phương tiện giao thông, điện thoại…; mất kỹ năng mua sắm; mất khả năng làm theo lời hướng dẫn và tìm đường phố…; ngơ ngác, thờ ơ với người khác, luôn than phiền quên. Người bệnh không nhận biết khiếm khuyết trí nhớ của họ trong giai đoạn bán cấp nhưng sẽ nhận ra khi các biểu hiện này kéo dài. Có 2 biểu hiện thường gặp:
Chứng loạn trí nhớ về không gian: Người bệnh khó nhận biết nơi mình đang ở và những nơi đã biết. Chứng loạn trí nhớ này rất kỳ lạ – người bệnh luôn tin rằng họ đang ở một nơi khác với nơi họ đang ở thật sự, dù có những bằng chứng rõ ràng như cầu thang, bàn ghế, giường nệm…
Chứng quên toàn bộ thoáng qua: Là rối loạn có tính chu kỳ của hệ thần kinh trung ương, trong đó có sự mất trí nhớ đột ngột, đặc biệt là khả năng tường thuật hay kể về những sự kiện gần đây, mà không kèm các triệu chứng thần kinh. Người mắc chứng quên này thường lặp lại câu hỏi, nhấn mạnh từ cuối hay nhắc lại đoạn cuối của câu.
Vì đâu suy giảm trí nhớ?
Một số nghiên cứu y học cho thấy: trí nhớ dài hạn liên quan đến chức năng của một chất có tên Acetylcholine, còn trí nhớ ngắn hạn liên quan đến vùng trán của vỏ não, là vùng tập trung các thụ thể Dopanergic. Những thuốc gây ức chế Acetylcholine sẽ gây suy giảm trí nhớ dài hạn. Còn tổn thương vùng trán sẽ gây mất trí nhớ ngắn hạn.
Theo thời gian, não trải qua quá trình lão hóa. Quên do tuổi gắn liền với sự mất dần tính khôi hài trong giao tiếp, tốc độ suy nghĩ chậm dần, thường quên sự việc mới xảy ra dù vẫn nhớ các sự việc đã rất lâu trong quá khứ. Còn quên do các nguyên nhân tâm thần thường kết hợp với rối loạn thần kinh thực vật, mất ngủ, thiếu năng lực trong công việc, ăn không ngon, hay lo âu. Quên do các bệnh thần kinh thường kèm các khiếm khuyết thần kinh.
Phát hiện sớm, có thể chữa khỏi
Để có một cuộc sống khỏe mạnh không chỉ về thể chất mà cả tinh thần, cần phòng ngừa và điều trị kịp thời chứng quên. Y học đã khẳng định: Chứng quên ở giai đoạn sớm có thể chữa được hoặc ít ra cũng làm quá trình tiến triển bệnh chậm lại, giúp người bệnh có cuộc sống tốt hơn. Do đó, khi thấy có biểu hiện quên, nên đi khám ngay để được xác định mức độ quên, tìm các yếu tố gây bệnh và điều trị. Hiện có rất nhiều loại thuốc điều trị đặc hiệu cho các chứng quên do sa sút trí tuệ, quên sau tai biến mạch máu não, quên thông thường ở người lớn tuổi, quên do các bệnh trầm cảm, và stress… Một quan niệm mới về điều trị được đưa ra là dùng các thuốc chống thoái hoá não như vitamin E, vitamin C, Gingo giloba (chiết xuất từ cây bạch quả) và Piracetam, là những thuốc có tác dụng chống oxy hoá giúp bảo vệ tế bào, đặc biệt giúp các tế bào não tránh tác hại của các gốc tự do sản sinh trong quá trình thoái hoá não. Bên cạnh tác dụng trên, chúng còn có khả năng cải thiện tuần hoàn não nên cũng được dùng điều trị chứng quên và suy giảm nhận thức sau tai biến mạch máu não.
Các thực phẩm có tác dụng bồi bổ não
Cá mòi là loại thực phẩm được ưa chuộng tại châu Âu và Mỹ, nó đặc biệt giàu Omega 3. Chất acid béo không bão hòa này đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc đối với cấu trúc tế bào thần kinh, cũng là yếu tố không thể thiếu để đảm bảo sự sức bền của các màng tế bào này.
Không chỉ vậy, cá mòi còn rất giàu kẽm. Nguyên tố vi lượng này được đánh giá là tốt cho não bộ và có tác dụng nâng cao trí nhớ.
Ngày nay, cá mòi thường được đóng hộp xuất khẩu và xuất hiện ở nhiều thị trường trên khắp thế giới. Cá mòi tươi có thể chế biến bằng phương pháp nướng hoặc hun khói.
- Câu kỷ tử
Không chỉ có khả năng chống lại quá trình oxy hóa tuyệt vời, câu kỷ tử còn có công dụng điều trị chứng viêm ở mức độ nhẹ.
Theo Trung y, câu kỷ tử có vị ngọt, tính bình, sở hữu công dụng dưỡng gan, sáng mắt, ích tinh, chủ trị các chứng nóng trong, phong hàn, sinh tinh huyết, điều trị cơ thể hư nhược, mạnh gân cốt, bổ não…
Loại dược liệu này còn được y học hiện đại đánh giá là có tác dụng rất tốt với những đối tượng bị suy giảm trí nhớ.
Các chuyên gia y tế cũng kiến nghị, không chỉ riêng câu kỷ tử, nhiều loại quả mọng khác như dâu tây, việt quất… cũng có tác dụng tích cực trong việc cải thiện trí nhớ.
- Óc lợn
Trung y có quan niệm “dĩ tạng bổ tạng”, chính vì vậy óc lợn thường được biết đến là một thực phẩm rất tốt để bổ não và tăng cường trí nhớ.
Óc lợn có vị ngọt, tính bình, sở hữu công năng ích thận, bổ não, bổ cốt tủy, chủ trị chứng suy nhược thần kinh, hay quên, hoa mắt, chóng mặt…
Óc lợn thường được chế biến bằng phương pháp hấp cách thủy thông thường. Người dùng cũng có thể thêm một số dược liệu bổ như câu kỷ tử, hoài sơn… để tăng cường công năng bổ não.
Tuy nhiên, loại thực phẩm này chứa nhiều cholesterol, và nó không được khuyến khích dùng nhiều cho người bị rối loạn mỡ máu, xơ vữa động mạch.
- Các loại đậu
Glucose là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu cho các hoạt động của não bộ. Để bổ sung nguồn năng lượng này, bạn nên tiêu thụ những loại thực phẩm giàu carbohydrate. Cùng với đó, bạn cũng cần kiểm soát lượng đường trong máu ở mức ổn định.
Trong khi đó, đậu trắng là thực phẩm giúp chúng ta đáp ứng cả hai yêu cầu trên. Không chỉ riêng loại đậu này, mà những giống đậu khác đều sở hữu công dụng tương tự đối với não bộ.
- Súp lơ
Súp lơ chứa vitamin C và E giúp tăng cường hệ miễn dịch. Ăn nhiều các loại rau họ cải có thể làm chậm quá trình suy giảm hệ thần kinh. Ngoài ra, súp lơ cũng là một nguồn vitaminK được biết đến với khả năng tăng cường chức năng nhận thức và nâng cao trí tuệ.
- Cá hồi
Các loại chất béo omega có trong cá hồi đã được chứng minh là có khả năng giúp tăng cường sự phát triển của não, cải thiện cấu trúc và làm giảm sự viêm nhiễm ở não.
- Chế phẩm từ hạt kê
Trong hạt kê có nhiều vitamin B1, B2 và protein. Các nghiên cứu cho thấy, ăn những thực phẩm chế biến từ hạt kê có thể ngăn ngừa bệnh xơ cứng động mạch, chống lão hóa thần kinh, axit glutamic có trong kê còn giúp tăng cường trí nhớ. Ngoài ra, cháo kê giúp lợi tiểu, bổ thận, ngừa sỏi mật,đau dạ dày và tiểu đường. Nước kê rang còn giúp chữa khỏi các bệnh tiêu chảy, kiết lị.
- Nấm kim châm
Nấm kim châm có 16 loại axít amin trong đó có 8 loại cần thiết cho cơ thể con người, trong đó có nhiều lysin và kẽm giúp trí nhớ và trí lực của trẻ phát triển, cho nên được gọi là “nấm ích trí”.
Ngoài ra, do chứa nhiều kali nên nấm kim châm rất thích hợp với người bị tăng huyết áp, phòng chữa tai biến mạch máu não. Thường xuyên ăn nấm kim châm có thể phòng và trị bệnh gan, bệnh viêm loét dạ dày, có tác dụng chống mệt mỏi, tăng sức đề kháng, chống khuẩn tiêu viêm, bài tiết các kim loại nặng khỏi cơ thể…
- Ngô
Trong ngô chứa rất giàu axit linoleic và các axit béo không bão hòa khác, có tác dụng bảo vệ mạch máu và não bộ. Đặc biệt, ăn ngô còn giúp thúc đẩy sự trao đổi chất của các tế bào não, ngăn ngừa suy giảm chức năng não, giúp bộ não khỏe mạnh hơn.
- Trứng
Trứng chứa một lượng lớn choline giúp tăng cường trí nhớ, các loại protein giúp cơ bắp chắc khỏe và lutein – một chất chống oxy hóa tự nhiên – giúp cho đôi mắt bạn khỏe mạnh, đặc biệt là khi bạn làm việc rất nhiều với màn hình máy tính.
Top 10 thực phẩm trên đây vô cùng quen thuộc rất dễ tìm và dễ chế biến. Ngoài ra bạn có thể tham khảo và kết hợp thêm một số thực phẩm chức năng hỗ trợ não bộ để mang lại hiệu quả cao nhất TẠI ĐÂY
