Một nghiên cứu trên chuột cho thấy rằng giấc ngủ giúp phục hồi não bộ bằng cách thải các chất độc tích tụ trong giờ thức dậy. Các kết quả chỉ ra một vai trò mới tiềm năng của giấc ngủ đối với sức khỏe và bệnh tật.
Các nhà khoa học và triết học từ lâu đã tự hỏi tại sao mọi người lại ngủ và nó ảnh hưởng như thế nào đến não bộ. Giấc ngủ rất quan trọng để lưu giữ ký ức. Nó cũng có một chức năng phục hồi. Thiếu ngủ làm giảm khả năng suy luận, giải quyết vấn đề và chú ý đến từng chi tiết, cùng những tác động khác. Tuy nhiên, cơ chế đằng sau những lợi ích giấc ngủ này vẫn chưa được biết rõ.
Tiến sĩ Maiken Nedergaard và các đồng nghiệp của bà tại Trung tâm Y tế Đại học Rochester mới đây đã phát hiện ra một hệ thống thoát các chất cặn bã ra khỏi não. Dịch não tủy, một chất lỏng trong suốt bao quanh não và tủy sống, di chuyển qua não dọc theo một loạt các kênh bao quanh các mạch máu. Hệ thống này được quản lý bởi các tế bào thần kinh đệm của não, và vì vậy các nhà nghiên cứu gọi nó là hệ thống glymphatic.
Các nhà khoa học cũng báo cáo rằng hệ thống glymphatic có thể giúp loại bỏ một loại protein độc hại được gọi là beta-amyloid khỏi mô não. Beta-amyloid nổi tiếng là tích tụ trong não của bệnh nhân mắc bệnh Alzheimer. Nghiên cứu khác đã chỉ ra rằng mức độ beta-amyloid trong não giảm trong khi ngủ. Trong nghiên cứu mới của họ, nhóm đã thử nghiệm ý tưởng rằng giấc ngủ có thể ảnh hưởng đến quá trình thanh thải beta-amyloid bằng cách điều chỉnh hệ thống glymphatic. Công trình được tài trợ bởi Viện Quốc gia về Rối loạn Thần kinh và Đột quỵ (NINDS) của NIH.
Đầu tiên, các nhà nghiên cứu tiêm thuốc nhuộm vào dịch não tủy của chuột và theo dõi hoạt động điện não khi họ theo dõi dòng thuốc nhuộm qua não của động vật. Như đã báo cáo trong ấn bản Science ngày 18 tháng 10 năm 2013, thuốc nhuộm hầu như không chảy ra khi những con chuột còn thức. Ngược lại, khi những con chuột bất tỉnh – ngủ hoặc được gây mê – nó sẽ chảy rất nhanh.
Những thay đổi trong cách chất lỏng di chuyển qua não giữa trạng thái có ý thức và vô thức có thể phản ánh sự khác biệt về không gian có sẵn cho chuyển động. Để kiểm tra ý tưởng, nhóm nghiên cứu đã sử dụng một phương pháp đo thể tích của không gian bên ngoài tế bào não. Họ phát hiện ra rằng thể tích “ngoại bào” này tăng lên 60% trong vỏ não khi những con chuột đang ngủ hoặc được gây mê.
Các nhà nghiên cứu tiếp theo tiêm vào những con chuột có nhãn beta-amyloid và đo thời gian nó tồn tại trong não của chúng khi chúng ngủ và thức. Beta-amyloid biến mất nhanh gấp đôi trong não của những con chuột đang ngủ.
Tế bào thần kinh đệm kiểm soát dòng chảy qua hệ thống glymphatic bằng cách co lại và sưng lên. Hormone noradrenaline, làm tăng sự tỉnh táo, được biết là nguyên nhân khiến các tế bào sưng lên. Do đó, các nhà nghiên cứu đã kiểm tra xem liệu hormone có thể ảnh hưởng đến hệ thống glymphatic hay không. Điều trị chuột bằng thuốc ngăn chặn noradrenaline gây ra trạng thái giống như ngủ và tăng lưu lượng dịch não và thể tích ngoại bào não. Kết quả này cho thấy mối liên hệ phân tử giữa chu kỳ ngủ-thức và hệ thống làm sạch của não.
Nghiên cứu nêu ra khả năng một số chứng rối loạn thần kinh có thể được ngăn ngừa hoặc điều trị bằng cách điều khiển hệ thống glymphatic. Nedergaard nói: “Những phát hiện này có ý nghĩa quan trọng trong việc điều trị các bệnh ‘não bẩn’ như Alzheimer. “Hiểu chính xác cách thức và thời điểm não bộ kích hoạt hệ thống glymphatic và loại bỏ chất thải là bước quan trọng đầu tiên trong nỗ lực điều chỉnh tiềm năng hệ thống này và làm cho nó hoạt động hiệu quả hơn.”
Nguồn: Internet