Gout là một trong các bệnh lý phổ biến hiện nay. Đa số mọi người đều nghĩ bệnh gout là do ăn nhiều thịt gây ra. Cách hiểu này không sai nhưng chưa hoàn toàn đủ. Vậy nguyên nhân gây bệnh gout là gì?
1. Cơ chế dẫn đến bệnh gout
Cơ chế gây bệnh gout (Ảnh Internet)
Bệnh gout xảy ra khi mức axit uric trong máu cao hơn bình thường, vượt qua 6,8mg/Dl.
Axit uric là một chất bình thường trong máu. Nó có nguồn gốc từ sự phân hủy hoạt chất purin. Một lượng nhỏ axit uric được sinh ra từ sự phân hủy purin trong thực phẩm. Nhưng phần lớn axit uric được sản xuất từ sự phân hủy tự nhiên của purin trong các tế bào cơ thể. Khi nồng độ axit uric cao, có hiện tượng tích tụ, thận sẽ loại bỏ bớt phần dư thừa khỏi cơ thể qua nước tiểu.
Khi thận không loại bỏ đủ axit uric hoặc cơ thể tạo ra lượng cao quá mức độ bình thường, axit uric sẽ tích tụ lại trong các khớp. Sự tích tụ này sẽ hình thành các tinh thể hình kim gây đau và sưng các khớp. Đó là triệu chứng điển hình của bệnh gout.
2. Nguyên nhân gây bệnh gout
Các nguyên nhân khiến nồng độ axit uric tăng cao trong máu đều có thể trở thành nguyên nhân gây bệnh gout
2.1. Di truyền
Ở một số người, sẽ có hiện tượng tăng axit uric bẩm sinh. Hiện tượng này được gọi là bệnh Lesch – Nyhan. Ngay từ khi sinh ra những người này đã thiếu một loại men là HGPT nên lượng axit uric tăng cao ngay từ nhỏ. Với trường hợp này, người bệnh sẽ có biểu hiện trên toàn thân, thận, khớp và hệ thần kinh.
2.2. Chế độ ăn
Một chế độ ăn nhiều purin có thể dẫn đến bệnh gout. Purin là thành phần hóa học tự nhiên của DNA và RNA. Khi cơ thể bị cơ thể phá vỡ, purin sẽ chuyển thành axit uric.
Ngoài tồn tại tự nhiên trong cơ thể, purin cũng có nhiều trong một số thực phẩm. Do vậy nếu sử dụng những thực phẩm chứa hàm lượng purin cao cũng sẽ làm tăng axit uric máu. Những thực phẩm nhiều purin như:
- Các loại thịt nội tạng gồm thận, gan,..
- Thịt đỏ
- Cá mòi, cá cơm , các trích
- Một số loại rau gồm măng tây, súp lơ
- Các loại đậu và nấm
2.3. Uống rượu bia
Uống nhiều rượu sẽ làm tăng nguy cơ bị gout. Một số nghiên cứu đã chỉ ra, nếu uống nhiều hơn 2 ly mỗi ngày ở nam hoặc 1 ly mỗi ngày ở nữ sẽ làm tăng cao nguy cơ mắc bệnh gout.
Đặc biệt, bia có liên quan đến các cuộc tấn công của bệnh gout vì nó chứa nhiều purin.
2.4. Bệnh thận
Khi mắc các bệnh lý về thận như viêm thận mạn tính, suy thận,.. nghiễm nhiên chức năng của nó sẽ bị giảm. Không khó hiểu khi lượng axit uric dư thư không được đào thải hết
2.5. Thừa cân béo phì
Thừa cân, béo phì có thể làm cho thận hoạt động kém hiệu quả. Do vậy việc loại bỏ axit uric sẽ không được thuận lợi, dễ gây lắng đọng.
.
2.6. Tăng cường thoái giáng purin nội sinh
Sự phân hủy tự nhiên của purin trong các tế bào, tổ chức của cơ thể tăng lên thường do yếu tố bệnh lý:
- Đa hồng cầu
- Leucemie kinh thể tủy
- Hodgkin
- Sarcom hạch
- Đa u tủy xương
Hay do những thuốc tiêu diệt tế bào để điều trị u ác tính. Hậu quả purin chuyển hóa thành axit uric nhiều gây ra bệnh gout
2.7. Các loại thuốc
Aspirin có thể là nguyên nhân dẫn đến bệnh gout (Ảnh internet)
Một số loại thuốc có thể làm tăng nguy cơ bệnh gout như:
- Aspirin liều thấp hàng ngày được sử dụng để ngăn ngừa cơn đau tim và đột quỵ
- Thuốc lợi tiểu thiazide được dùng để điều trị huyết áp cao, suy tim sung huyết…
- Thuốc ức chế miễn dịch chẳng hạn như cyclosporine
- Thuốc điều trị bệnh Parkinson như levodopa,…
- Niacin được sử dụng để tăng lipoprotein mật độ cao trong máu
2.8. Tuổi và giới tính
Theo Mayo Clinic, đàn ông có nhiều khả năng mắc bệnh gout hơn phụ nữ. Hầu hết đàn ông được chẩn đoán mắc bệnh gout ở độ tuổi 40 đến 50 tuổi. Còn ở phụ nữ, căn bệnh này phổ biến sau thời kỳ mãn kinh. Bệnh gout rất hiếm gặp ở trẻ e và thanh niên.
- Huyết áp cao
- Tiểu đường typ II
- Vảy nến
- Chứng tan máu, thiếu máu
- Cholesterol cao…
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh gout. Rất khó để bạn có thể ngăn chặn được tất cả các nguy cơ. Nhưng không vì thế mà bạn không tìm cách phòng ngừa bệnh.
3. Bạn nên làm gì để phòng bệnh gout?
Phòng bệnh gout (Ảnh Internet)
Một số biện pháp giúp phòng bệnh gout hiệu quả như:
- Bổ sung đủ nước: Uống nhiều nước sẽ giúp loại bỏ axit uric khỏi cơ thể. Do vậy, không có lý do gì bạn để bạn từ chối việc uống nước.
- Kiểm soát cân nặng: Giữ một cân nặng hợp lý, tránh để thừa cân sẽ giúp thận của bạn hoạt động tốt hơn. Từ đó chức năng loại bỏ độc tố và axit uric khỏi cơ thể sẽ tốt hơn.
- Hạn chế các thực phẩm chứa nhiều purin: như nội tạng động vật, thịt đỏ… Thay vào đó bạn nên ăn nhiều rau xanh, hoa quả các loại ngũ cốc…
- Không uống rượu bia, đồ uống có ga: Một nghiên cứu đã chỉ ra, người uống khoảng 1 lít bia một ngày có tỷ lệ bị gout cao gấp 2,5 lần so với người uống ít hơn.
Cuối cùng bạn nên đi khám định kỳ 6 tháng 1 lần để sớm phát hiện ra những nguy cơ tiềm tàng có thể dẫn đến gout. Hoặc nếu có bất kỳ dấu hiệu khả nghi nào thì hãy đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.
